Zijn tekeningen, miniaturen en schilderijen hebben niet altijd een directe relatie met zijn geboorteland Georgië. Zijn beeldende uitingen zijn niet gebaseerd op thema’s uit de volkskunst of geënt op traditionele culturele uitingen. Het zijn getekende en geschilderde impressies van een persoonlijk verlangen naar rechtvaardigheid, naar vrijheid en geluk. Ze laten de gevoelens zien van een man die zijn wortels heeft in de Kaukasische bergen, maar zijn leven leidt in het westen. Dat een beeldende synthese van deze werelden het gevolg is, mag onvermijdelijk genoemd worden.

De verworvenheid van twee verschillende opleidingen (een op beeldend gebied, een op het gebied van de Georgische linguistiek) gebruikte Kalanda voor het beeldend uiten van zijn gevoelens, maar ook voor onderzoek van oud-religieuze teksten, kinderliteratuur en poëzie waarover hij ook publiceerde. Daarnaast schreef hij gedichten. Sinds een kleine vijf jaar woont Kalanda in Nederland waar hij genoemde activiteiten met gedrevenheid voortzet.

Als beeldend kunstenaar ontwikkelde Zura Kalanda een geheel eigen stijl. Zijn tekeningen of grafische werken ontstaan door met een mes een voorstelling te snijden in dik scraperboard, een kartonsoort met een zwarte bovenlaag. De tekeningen die ontstaan zijn gebaseerd op de vormentaal van het Georgische alfabet. De onderwerpen zijn herkenbaar en rijkelijk voorzien van symbolen: lieflijke meisjes, plantaardige vormen, paarden, moeder met kind en andere, aan sprookjes, mythen, oosterse literatuur en de fantasie ontleende thema’s. Belangrijkste uitgangspunt is het tekenen van figuren die voortkomen uit de vorm, de vorm van de Georgische letter.

Daarnaast ontwikkelde Kalanda een unieke wijze van schilderen, gebaseerd op de resultaten van de Rohrschach-test. Met chemische middelen sterk verdunde olieverf wordt in snelle sessies op papier aangebracht. Daarbij is een duidelijke opzet (basisvorm en ideeën) van de voorstelling noodzakelijk, omdat de verf snel droogt en veranderingen nauwelijks meer mogelijk zijn. De ontstane schilderijen (Kalanda ontwikkelde in deze techniek ook een Grote reeks miniaturen) zijn duidelijk abstract van karakter, maar laten in het eindresultaat landschappelijke composities zien, waarin de suggestie van ruimte een intrigerende rol speelt. De schilderijen hebben tevens iets surrealistisch, omdat menselijke figuren, planten, dierachtige vormen en andere herkenbare elementen in de voorstelling aanwezig zijn, maar figureren in een niet bestaande wereld van felle kleuren en organische vlekken.

De combinatie van beide genoemde technieken levert schilderijen op waarbij het lineaire van de tekeningen en het schilderachtige van de verfschilderingen geïntegreerd worden. De in contouren opgezette tekening wordt met verf ingevuld, zodat er composities ontstaan waarin de beschouwer een ware ontdekkingstocht kan maken. De kleuren buitelen over elkaar, de voorstelling is van meerdere kanten ‘leesbaar’ en de thema’s zijn zowel gebaseerd op de cultuur van het geboorteland (het Georgische alfabet, de warme en zonnige kleuren), als op de symboliek van mythen, sagen en sprookjes. Daarnaast verwerkt Kalanda veel bijbelse motieven in zijn schilderijen en spelen natuurervaringen, oosterse motieven en muziek een belangrijke rol. Het is de geestelijke rijkdom van de maker die resulteert in zo’n diversiteit aan kunstzinnige expressie. Maar ook aan zo’n diepzinnige symboliek, waarin een historisch besef wordt gekoppeld aan het leven van alledag; een leven in een voor Kalanda onbekende streek in Nederland, de Hoeksche Waard. Uit al die voorstellingen spreekt ook een filosofische visie, die Kalanda met verve uitdraagt. “Mensen verlangen naar vrijheid en geluk. Dat is de basis voor een betere wereld. Sommige veranderingen hebben politieke, raciale of economische barrières opgeworpen. Dat is waarom de inwoners van deze planeet hun glimlach hebben verloren. Kunst als een taal van gevoelens is internationaal; en duidelijk voor iedereen. Kunst is vrijheid en zal zeker de opgeworpen barricades weten te doorbreken”, is zijn statement.

Behalve een beeldende kant heeft Zura Kalanda ook een poëtische kant. Zoals het beeldend werk een reflectie is van de ziel van de maker, is poëzie dat evenzeer. De eigen gedichten worden gekenmerkt door een menselijke diepgang en wijsheid met een oeuvre dat rijk is aan metaforen. Maar dat bovenal is gebaseerd op de schikking van de versregels zoals dat in de klassieke Georgische letterkunde gebruikelijk is. Daarnaast bewerkt Kalanda fabels naar oud Georgische manuscripten.

 

Beeldende kunst en beeldende taal van Zura Kalanda geven uitdrukking aan de gevoelens van een diepvoelend en bewogen mens, die altijd verlangt naar een betere wereld.